Հայաստանի ռելիեֆի ձևերը

Ռելիեֆ

Ռելիեֆ է կոչվում երկրի վրա գտնվող ձևով և ծագումով իրարից տարբեր բոլոր անհարթությունների ամբողջությունը: Դրանցից են բլուրները, լեռները, հարթավայրերը, հովիտները, որոնց անվանում են ռելիեֆի կամ մակերևույթի ձևեր: Ստորև ձեզ ենք ներկայացնում Հայաստանի ռելիեֆի ձևերը:

Բլուր

Երկրի համեմատաբար հարթ տարածքներից 200 մ-ից պակաս, մեղմ ուրվագծով ռելիեֆի բարձրացող մաս, որն առանձնանում է մեղմաթեք լանջերով, բոլորակ գագաթով և թույլ արտահայտված ստորոտով:

Բլրաշար

Խիստ քայքայված, երկարավուն, ցածրադիր լեռնաշղթա:

Լեռ

Երկրի համեմատաբար հարթ տարածքներից 200 մ-ից ավելի ռելիեֆի կտրուկ բարձրացող մաս, որն առանձնանում է լանջի նկատելի թեքությամբ, ինչպես նաև լեռնահամակարգերի, լեռնաշղթաների առանձնացվող գագաթները:

Պիկ

Լեռան ուղղաձիգ լանջերով սրածայր գագաթ:

Լեռնահամակարգ

Նույն ծագումնաբանություն ունեցող լեռնաշղթաների, լեռնազանգվածների, բարձրավանդակների, միջլեռնային իջվածքների և հովիտների տարածական ամբողջություն:

Լեռներ

Մեկից ավելի լեռնաշղթաների և առանձնացված գագաթների ընդհանրություն:

Լեռնաշղթա

Տեսանելի ջրբաժանով և երկու համեմատաբար զառիթափ հակադիր լանջերով, խիստ արտահայտված որոշակի ուղղությամբ ձգվող լեռնային բարձրացում:

Լեռնազանգված

Գրեթե նույն երկարություն և լայնություն ունեցող մեկուսացված լեռնահամակարգի տեղամաս։

Օրինակ՝ Արագած, Արա:

Լեռնավահան

Նորագույն հրաբխականության ընդարձակ վահանաձև ուռուցիկ ռելիեֆի ձև, օրինակ՝ Ջավախքի, Գեղամա:

Լեռնաշխարհ

Լեռնաշղթաների, առանձին լեռնազանգվածների, սարահարթերի, միջլեռնային գոգավորությունների բարդ միացությունների ընդարձակ լեռնային շրջան։

Օրինակ՝ Հայկական, Իրանական:

Լեռնաճյուղ, Լեռնաբազուկ

Համեմատաբար փոքր լեռնաշղթա, խոշոր լեռնաշղթայի կողային ճյուղավորություն:

Լեռնահանգույց

Երկու և ավելի լեռնաշղթաների հատման կամ կցման վայրը։

Օրինակ՝ Մեծ Հինալ:

Սարավանդ

Պարզ արտահայտված եզրերով, հարևան հարթավայրային տարածություններից անջատված, թույլ կտրտված մակերեսով բարձրադիր հարթավայր:

Սարահարթ

Ընդարձակ տափարակ, միջագետերով և խորը մխրճված հովիտներով, միջին բարձրության խոշոր լեռնային բարձրացում:

Գոգավորություն

Երիկրի ցամաքային մակերեսի ու ստորջրյա հատակի բավական ընդարձակ ռելիեֆի բացասական ձև:

Բարձրավայր

Հարող ցածրավայրի նկատմամբ 200-ից 500 մ տեսանելի կողալանջ ունեցող հարթավայրային ու ալիքավոր համեմատաբար ընդարձակ ռելիեֆի ձև:

Գետահովիտ

Երկրի մակերևույթի վրա հոսող ջրի ուղղությամբ ջրահոսքերով ստեղծված ընդհանուր թեքություն ունեցող երկարավուն խորացում:

Կիրճ

Լեռնային ապարներում գետի կողմից մշակված համեմատաբար ուղղաձիգ լանջերով նեղ ու խորը հովիտ:

Խառնարան

Հրաբխի ժայթքման տեղում գոյացած խորություն, փոսորակ:

Միջլեռնային իջվածք

Երկրակեղևի բլոկերի իջեցման կամ շրջակա շղթաների բարձրացումների ընթացքում ծագող լեռնահովտի կտրուկ և շոշափելի լայնացում:

Նախալեռներ

Լանդշաֆի շերտ լեռների (լեռնահամակարգերի, լեռնազանգվածների) և հարթավայրերի միջև:

Հարթություն, Հարթավայր

Մակերևույթի հարթ կամ քիչ ալիքավոր ընդարձակ տարածություն:

Լեռնանցք

Լեռնաշղթայի մի կողմից մյուսը անցնելու ցածրադիր և հարմարավետ հատվածը:

Թամքոց

Երկու լեռնաշղթաները կապող համեմատաբար ցածրադիր և փոքր ռելիեֆի ձև։

Օրինակ՝ Ջաջուռի, Արջուտի:

Հանդ

Շրջակա տեղանքից տարբերվող տափարակ վայրերի ընդհանրական անվանում:

 

Այսքանն էին հայսատնի ռելիեֆի հիմնական ձևերը: Հատուկ շնորհակալություն Անուշավան Բարսեղյանին և Յուրա Վարյանին

Բլոգ Հայաստանի մասին