[email protected]    +374 43 00 51 65
Գեղարոտի ջրվեժ

Գեղարոտի ջրվեժ

/in , /by

Գեղարոտի ջրվեժը գտնվում է Արագած գյուղից 12 կմ արևմուտք։ Ջրվեժն առաջացել է Քասաղ գետի Գեղարոտ վտակի վրա։ Բարձրությունը ծովի մակերևույթից 3000 մետր է։ Գեղարոտի ջրվեժի սառնորակ ջրերը գալիս են Արագած լեռան խառնարանից և գահավիժում են 25 մետր բարձրությունից:

Այն ընդգրկված է ՀՀ բնության ջրագրական հուշարձանների ցանկում:

Արագած Գեղարոտի ջրվեժ Արագած Գեղարոտի ջրվեժ Արագած Արագած Գեղարոտի ջրվեժ Գեղարոտի ջրվեժ Գեղարոտի ջրվեժ Արագած Գեղարոտի ջրվեժ Գեղարոտի ջրվեժ

Արշավներ Հայաստանում

Քարավազի ջրվեժներ

Քարավազի և Հերհերի ջրվեժներ

/in , /by

Քարավազի և Հերհերի ջրվեժները գտնվում են Հերհեր գյուղից վերև: Այս ջրվեժներն իրական բնության հրաշք են: Ջրվեժները երկուսն են: Նրանցից վերինը՝ Քարավազի ջրվեժը, ճեղքելով ժայռերը դուրս է գալիս առաջացնելով սահանքային ջրվեժ, այնուհետև Քարավազ գետը միանում է Հերհեր գետին և գահավիժում ցած առաջացնելով երկրորդ ջրվեժը: Երկրորդ ջրվեժը գտնվում է Հերհեր գետի վրա և կոչվում է Հերհերի ջրվեժ: Ջրվեժի տակ գոյացել է խորը ավազան, որտեղ կարելի է լողալ:

Լուսանկարները՝ Հասմիկ Մելիքյանի, Բաբկեն Արզումանյանի, Կարո Սահակյանի և Տիգրան Շահբազյանի

Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Հերհերի ջրվեժ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ Քարավազի ջրվեժներ

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում՝

Վայոցսար լեռ

/in , /by

Վայոցսար լեռը՝ 2581 մ, գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում՝ Հերհեր գյուղից հյուսիս-արևմուտք: Լայնանիստ լեռնային դաշտի վրա այն բարձրանում է կոնաձև: Ունի հատած կոնի տեսք և մոտ 125 մ խորությամբ խառնարան:

Վայոցսար

Վայոցսար

Վայոցսարի վերջին ժայթքումը

Ըստ պատմական տվյալների Վայոցսարի վերջին ժայթքումը եղել է 735 թվականին: Հրաբխի հետ նաև հզոր, ավերիչ երկրաշարժ է եղել:

Թանձր խավարը քառասուն օր պատեց ամբողջ գավառը, սաստիկ երկրաշարժ ու դղրդյուն եղավ: Ահեղ տատանումներով ցնցվում էր գետինը՝ խորքերից մինչև մակերեսը, ու այստեղ ծովի ալիքների նման փլչում էր: Լեռները տապալվում էին, քարաժայռերը՝ հիմքից խախտվում, տներն ու ապարանքները դառնում էին բնակիչների գերեզմանները: Աղբյուրները խափանվում էին, գետերը՝ կորչում: Բոլոր տեղերը անսահման երերում էին: Անդունդներից և օդի միջից լսվում էին մարդկային լեզվի ձայներ «Վայ ձոր, վայ ձոր:»

Ապա քառասուն օր հետո դադարեց Աստծու բարկությունը:

Այս հանգամանքից ահա երկիրը կոչվեց Վայոց ձոր, ասում է Օրբելյանը: Հենց այս հրաբուխն է իբր ծածկել Մոզ քաղաքը: Օրբելյան եպիսկոպոսի այս ստուգաբանությունը իրականությանը չի համապատասխանում: Պատկառելի եպիսկոպոսը, իբրև պատմագիր, չի կարողացել նկատի ունենալ այն ստույգ հանգամանքը, որ Մոզի թշվառությունից առաջ ևս Վայոց ձոր անունը կար և հիշվում է մեր մյուս պատմաբանների աշխատությունների մեջ: Մտաբերենք Մովսես Խորենացուն, որ 841 տարով Օրբելյանից և 242 տարով սոսկալի անցքից առաջ էր, նա ևս հիշում է Վայոց Ձորի անունը: Եղիշե վարդապետը, որ նույնպես առաջ էր այդ անցքից, նույնպես հիշատակում է Վայոց Ձոր անունը:

(Քաջբերունի, Ճանապարհորդական նկատողություններ)

Սակայն երկրաբանական տվյալները խոսում են այն բանի մասին, որ ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հրաբուխներ գործել են հազարամյակներ առաջ:

Վայոցսար

Վայոցսար

Վայոցսարը չի՛ համարվում գործող հրաբուխ

Հայկական լեռնաշխարհում կա երկու հրաբուխ, որոնք համարվում են գործող: Խոսքը Նեմրութի և Թոնդրակի մասին է: Ընդհանրապես կա մի այսպիսի օրինաչափություն, հրաբուխը համարվում է գործող եթե պատմության մեջ հիշատակվում է, այսինքն մարդը տեսել է նրա գործելը: Այս օրինաչափությանը հետևելով և հիմնվելով պատմական աղբյուրների վրա փաստորեն կարող ենք ասել, որ Վայոցսարն էլ գործող հրաբուխ է: Սակայն հարց է ծագում որքանով են այդ տվյալները հավաստի: Երկրաբաններն այլ բան են պնդում: Հայաստանի Հանրապետության տարածքում միգուցե ամենաերիտասարդ հրաբուխը Վայոցսարն է, բայց նրա վերջին ժայթքումը եղել է մոտ 40 000 տարի առաջ:

Վայոցսար հրաբխի այլ անվանումները

Վայոցսարը Ջալալյանի գրքի մեջ հիշատակվում է նաև Գագաթածակ անունով: Թուրքերի ու թաթարների ներխուժումով Հայաստան, ինչպես շատ աշխարհագրական անուններ այնպես էլ Վայոցսարը սկսվեց շրջանառվել օտար՝ Դալիկ թափա անվամբ, որ նշանակում է գիժ սար: Հերհեր գյուղի բնակիչներն մինչ օրս հավատում են, որ սարի գագաթին եթե քար բարձրացնես անձրև կգա:

Վայոցսար

Վայոցսար

Հերհեր գյուղը

Հերհերը շատ հարուստ է պատմական և բնական հուշարձաններով: Այստեղ է գտնվում Սիոնի վանքը, Կապույտ բերդը: Գյուղից վերև՝ Քարավազ և Հերհեր գետերի վրա գտնվում են գեղեցիկ ջրվեժներ:

Հերհեր գյուղի անվան ծագումն էլ կապվում է 8-րդ դարի երկրաշարժի հետ: Սկզբում անունը եղել է Երեր (երերալ, շարժվել բառից), այնուհետև հնչյունափոխվելով դարձել է Հերհեր:

Հերհերում նաև մի հետաքրքիր երևույթ կա: Գյուղի տակով անցնում է ճեղքվածք, որից սառը օդ է փչում: Մի քանի տուն կա, որոնց տակով է անցնում այդ ճեղքը: Գյուղացիներն այդ ճեղքի վրա կառուցել են մառաններ և ամռան ամիսներին երկրի ընդերքից փչող սառը օդն օգտագործում են, որպես բնական սառնարան:

Վայոցսար լեռը լեռնագնացության տեսակետից դժվարամատչելի չէ: Այն պետք է բարձրանալ արևելյան կողմից:

Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար հրաբուխ Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար Վայոցսար

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում

Դավիթ Բեկի ջրամբար

/in /by

Դավիթ Բեկի ջրամբար – գտնվում է Սյունիքի մարզում՝ Նոր Առաջաձոր գյուղի մոտ:

 

Լուսանկարները՝ Տիգրան Շահբազյանի

Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար Դավիթ Բեկի ջրամբար

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում

 

Սև ծովի ափին

/in /by

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում

Кошик Анапат

/in /by

В народе этот комплекс называют просто Анапатом (что в переводе означает  «пустынь»). Он находится на расстоянии 8 км от деревни Колатак в лесу на холме, называемом Анапат. Комплекс состоит из трех церквей, обведенных каменной оградой. Внутри ограды сохранился резервуар для воды, четко прослеживаются следы водопроводной сетки. Большую историческую, этнографическую и художественную ценность представляют хачкары комплекса, разнообразные рельефы и эпиграфические надписи. 25 надписей ХII-XIII изданы. Этот крупный монастырский комплекс в исторической литературе упоминается под названием Кошик Анапат.

Монастырский комплекс своим просторным двором делится на две части. Памятники северной группы представляют собой три церкви и одну общую для них трехарочную притвор-часовню

Постройки южного крыла двора состоят из двух зданий, связанных друг с другом дверными проемами.

Интересным сооружением является баня, от которой сохранились полуразрущенные стены с уложенными в них десятками глиняных труб. Отдельные орнаментальные мотивы, в частности, рельефы виноградных гроздьев на некоторых хачкарах и надгробных плитах указывают на  то, что монастырь Анапат был основан ранее XII в.

К востоку находится кладбище, занимающее большую часть территории.

Պարզ լիճ – Գոշ – Գոշի լիճ

/in /by

Ճանապարհը տանում է Գոշ գյուղ

Այս երթուղին սկսվում է Պարզ լճից և ավարտվում Խաչարձան գյուղում:  Ճանապարհն անցնում է փարթամ բուսականությամբ պատված անտառով: Ճանապարհին հանդիպում են խաչքարեր: Մի քանի փոքրիկ գետակներ անցնելուց հետո բացվում է մի ընդարձակ մարգագետին, որտեղից հիանալի տեսարան է բացվում դեպի Իջևանի լեռնաշղթան: Անցնելով մարգագետինները ճանապարհը տանում է դեպի Մխիթար Գոշի ծննդավայր՝ Գոշ գյուղ: Գյուղի վերևից արդեն երևում է Գոշավանքը: Գոշավանք (Նոր Գետիկի վանք) անունը ստացել է 1213 թ-ին՝ Մխիթար Գոշի պատվին, ով 1188 թ-ին, իշխան Իվանե Զաքարյանի աջակցությամբ, հիմնադրել է վանքը: Այն ունեցել է վարժարան, համալսարան ու ճեմարան: Վանքում նաև ընդօրինակվել, գրվել և պահվել են բազմաթիվ ձեռագրեր:

Հարուստ է երթուղու բուսական աշխարհը

Երթուղու ընթացքում կարող եք հանդիպել մասրենի, սորհունդ խոցված, խնկածաղիկ սովորական, սինդրիկ, ազնվամորի և այլն: Հարուստ է նաև երթուղու ֆաունան: Պարզ լճի շրջակայքում կարելի է հանդիպել երկկենցաղների տարբեր տեսակների: Հնարավոր է նկատել ծառերի ճյուղերի վրա ցատկոտող սկյուռների: Արշավի ընթացքում կարելի է նկատել անտառային կատու, ականջեղ ոզնի, այծյամ, աղվես և նապաստակ:

Լուսանկարները՝ Կորյուն Բոքսյանի, Սերգո Առաքելյանի, Բաբկեն Արզումանյանի և Տիգրան Շահբազյանի

Պարզ լիճ աշնանային արշավները Հայաստանում

Արշավներ Հայաստանում

Սևանի ափին

/in , /by

Սևանա լիճը Հայկական Լեռնաշխարհի 3 խոշոր լճերից է: Լիճը շրջապատում են Գեղամա, Արեգունու, Վարդենիսի և Սևանի լեռները: Սևանա լճի երկարությունը 70 կմ է, իսկ առավելագույն լայնությունը՝ 55 կմ: Սևանը Շորժայի ստորջրյա թմբով բաժանվում է երկու մասի՝ Մեծ և Փոքր Սևանների: Սևանա լիճ են թափվում 28 մեծ, և սկիզբ է առնում միայն մեկ գետ՝ Հրազդան գետը: Սևանա լճի էկոլոգիայի պահպանման համար 1978 թվականին ստեղծվել է «Սևան» ազգային պարկը: Իսկ ջրի մակարդակի բարձրացման համար կառուցվել է Արփա-Սևան ջրատարը:

Սևանավանք

Համալիրը ներկայացնում են Սբ Առաքելոց և Սբ Կարապետ երկու եկեղեցիները, գավթի ավերակները, մասնակի վերակառուցված վանական խցերը, Սբ. Հարություն եկեղեցու հիմքերը։ Վանքի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին և նրան կից գավիթն այլևս գոյություն չունեն։ Համալիրի բոլոր կառույցները բլրի հարավ-արևմտյան կողմում են։ Պահպանվել են նաև համալիրի ներքին և արտաքին պատերի հիմքերը, բնակելի և տնտեսական շինություններ։

Ըստ հայոց պատմիչների, Աշոտ Ա Բագրատունու դուստր և Սյունաց իշխան Վասակ Գաբուռի կին իշխանուհի Մարիամը ուխտել էր 30 եկեղեցի կառուցել իր վաղամեռիկ ամուսնու հիշատակին։ Հանդիպելով Սևանավանքի վանահայր, ապագա կաթողիկոս Մաշտոց Եղիվարդեցուն, նա հանձն է առնում հովանավորել վանքի նորոգումը և ընդարձակումը և կառուցել Սբ Առաքելոց և Սբ Աստվածածին եկեղեցիները։

Սևանա լիճ / Սևանավանք

Սևանա լիճ / Սևանավանք

Ավանդությունը պատմում է, որ վանեցիները գաղթում և վերաբնակվում են Սևանի ափերին, որոշելով որ դա էլ մի Վան է: Բայց հետո տեղի ցուրտ ու դաժան կլիման դուր չի գալիս նրանց: Նրանք հիշում են իրենց երկրի մեղմ ու տաք բնությունը, իրենց բարեկեցիկ կյանքը և դառնորեն կանչում. Սև Վա՛ն եկավ մեր գլխին, սև Վա՛ն: Եվ այդպես էլ լճի անունը մնում է Սևան:

Սևանի և Հայաստանի այլ լճերի մասին լեգենդները կարող եք կարդալ այստեղ:

Իսկ ստորև ներկայացված լուսնկարները կպատմեն, թե ինչպես ենք մենք անց կացնում մեր հանգիստը Սևանի ափին:

Լուսանկարները՝ Միրեյ Մարսուվանյանի, Կարո Սահակյանի, Հռիփսիմե Հովհաննիսյանի և Տիգրան Շահբազյանի

Սևան

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում

Լաստիվեր

Լաստիվեր

/in /by

Ի՞նչ է Լաստիվերը

Լաստիվերը մի վայր է, որի գեղեցկության և առանձնահատկությունների մասին  դուք գուցե լսել եք, բայց դեռևս չունեք ոչ մի գաղափար, թե որտեղ է այն գտնվում: Մենք կօգնենք ձեզ այդ հարցում:

Լաստիվերն առօրյա խնդիրներից խուսափելու և բնությանը մոտ գտնվելու համար հիանալի վայր է: Այնտեղ դուք կարող եք տեսնել քարանձավներ, որտեղ ժամանակին ճգնավորներ են ապրել: Քարանձավները հսկայական կիրճի եզրին են, և հնում այստեղ բարձրանալու համար մարդիկ ստիպված են եղել մեկը մյուսի վրա շարված գերաններից աստիճան կառուցել, որն ավելի շատ  նման էր լաստի, ոչ թե աստիճանի և այդ իսկ պատճառով այդ վայրը  ստացավ «Լաստիվեր» անվանումը: Մեկ այլ վարկածով՝ այստեղ բարձրացել են պարանով կապված փայտե հարթակի՝ լաստի միջոցով: Նստելով այդ տախտակին՝ քարանձավ բարձրացողը բղավել է. «Լաստն՝ ի վեր», այսինքն՝ լաստը բարձրացրեք դեպի վեր: Վերևից լսելով հրահանգը ու տեսնելով, որ կանչողը յուրային է՝ քաշել են պարանը դեպի քարանձավի մուտքը:
Բացի այդ այնտեղ է գտնվում նաև «Լաստիվեր Անապատը», որտեղ կարող ենք տեսնել ծառերի վրա կառուցված բազմաթիվ գեղեցիկ խրճիթներ և տներ, որոնք ծառայում են որպես գիշերակաց զբոսաշրջիկների համար:

Որտե՞ղ է գտնվում Լաստիվերը

Լաստիվերը գտնվում է Հայաստանի հյուսիս-արևելքում՝ Տավուշի մարզում, Ենոքավան գյուղի ծայրամասում: Պետք է Տավուշի խիտ անտառներով իջնել Խաչաղբյուր գետի կիրճը, որտեղ էլ գտնվում է այդ թաքնված գանձը: Իսկ արահետի վերջում մեր առջև կբացվի Լաստիվերի ջրվեժի գեցեցիկ տեսարանը: Լաստիվերը հանրության համար առավել հայտնի դարձավ 2000-ականների սկզբին, երբ էկոտուրիզմի սիրահարները սկսեցին  արշավներ կազմակերպել դեպի Լաստիվեր:

 

Ստորև կարող եք տեսնել Լաստիվերի նկարները, որոնք կարող են պատմել ավելին քան բառերը:

Լաստիվերի քարանձավ Լաստիվերի քարանձավ Լաստիվերի քարանձավ Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվերի ջրվեժ Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր Լաստիվեր

Միացեք մեր առաջիկա արշավներին

Ծաղկունյաց լեռներ

/in , /by

Լեռնաշղթան գտնվում է Արագածոտնի և Կոտայքի մարզերի սահմանագլխին: Փամբակի լեռնաշղթայի ճյուղավորումներից է, սկսվում է նրա կենտրոնական հատվածից՝ Ուղտաքար գագաթից և հարավ արևելյան ուղղությամբ ձգվում մինչև Հրազդանի հովիտ: Ունի 42 կմ երկարություն, կենտրոնական հատվածում լայնությունը հասնում է 7 կմ-ի:

Լեռնաշղթան ներարկված է ինտրուզիաներով, որոնց վրա էլ ձևավորվել են բարձր գագաթները: Ամենաբարձր կետը Ծաղկունյաց լեռն է՝ 2821 մ: Կազմված է հիմնականում քվարցիտներից և բյուրեղային թերթաքարերից: Լեռնաշղթայի տարբեր կողմնադրության լանջերը տարբերվում են միմյանցից լանդշաֆտներով: Հյուսիսահայաց լանջերը՝ դեպի Մարմարիկի հովիտ, անտառապատ են, հարավահայաց լանջերը՝ ծածկված են տափաստանային բուսականությամբ: Անգամ անտառապատ լանջերը, զառիթափության շնորհիվ, մասնատված են, բայց մասնատվածությամբ զիջում են հարավահայաց լանջերին: Հարավահայաց լանջերից դեպի Քասաղի հովիտ են իջնում մի շարք սելավային հոսքեր, որոնցից ամենաակտիվը Մելիք գյուղի սելավն է:

Լեռնաշղթայի նախալեռնային գոտում՝ արտածին պրոցեսների ազդեցությամբ, տեղատարվել են մակերևույթը կազմող ապարները և ձևավորվել են ռելիեֆի երիտասարդ ձևերը: Լեռնաշղթայի առանցքային գոտում դեռևս պահպանվել է քայքայված ծալքաբեկորավոր հիմքը:

Լուսանկարները՝ Տիգրան Շահբազյանի և Կարո Սահակյանի

Ծաղկունյաց լեռներ

Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում