Հայաստանի Հանրապետությունն ընկած է մերձարևադարձային գոտու հյուսիսային մասում։ Այստեղ արևը կեսօրին հորիզոնի նկատմամբ ունի համեմատաբար բարձր դիրք։ Այդ պատճառով տարվա ընթացքում ճառագայթային էներգիան (ռադիացիան) բավականին մեծ է։ Մեծ է նաև արևափայլի տևողությունը, որը Արարատյան դաշտում և Սևանի ավազանում տարեկան հասնում է 2700 ժամի:
Ցուրտ լեռնայինից մինչև չոր մերձարևադարձային
Շնորհիվ բարձրության մեծ տարբերությունների և լեռնային ռելիեֆի բազմազանության, Հայաստանի Հանրապետությունում առկա են կլիմայական համարյա այն բոլոր տիպերը, որոնք հատուկ են նախկին ԽՍՀՄ-ի ամբողջ տարածքին, սկսած ցուրտ լեռնայինից մինչև չոր մերձարևադարձայինը։

Կլիմայական մարզեր և վերընթաց գոտիներ
Հայաստանի Հանրապետությունը գտնվում է ծովերից ու օվկիանոսներից բավական հեռու, ուստի և փոքր է նրանց բարերար ազդեցությունը։ Սակայն նա գտնվում է աշխարհագրական այն լայնությունների տակ, որտեղ տիրապետում են արևմտյան օդային զանգվածները։ Դրանք անցնելով Ատլանտյան օվկիանոսով և Միջերկրական ծովով, իրենց հետ բերում են մեծ քանակությամբ խոնավություն։ Բայց մինչև Հայաստանի Հանրապետություն ներթափանցելը, այդ խոնավության մի մասը թափվում է հանդիպակաց լեռներին, գերազանցապես արևմտյան լանջերին, և մեծ մասամբ բեռնաթափված մուտք գործում Հայաստանի Հանրապետություն։ Այդ պատճառով տարեկան տեղումների քանակը Հայաստանի Հանրապետությունում ընդհանրապես քիչ է։
Սև և Կասպից ծովերի ազդեցությունը
Հայաստանի Հանրապետության կլիմայի վրա մասամբ դրական ազդեցություն են թողնում նաև Սև և Կասպից ծովերը, հյուսիսային շրջանները հիմնականում գտնվում են Սև ծովի, իսկ հյուսիսարևելյան և հարավարևելյան շրջանները՝ Կասպից ծովի ազդեցության ներքո։ Բայց այդ ազդեցությունը ևս երկրի ներքին ընդարձակ գոգավորություններում մեծ չէ, քանի որ նրանք սահմանափակված են բարձր լեռներով, որոնք խանգարում են խոնավ օդային զանգվածների ներթափանցմանը։
Իրանական սարահարթի ազդեցությունը
Հանրապետության կլիմայի վրա որոշ ազդեցություն է թողնում նաև Իրանական սարահարթը։ Այստեղից Հայաստանի Հանրապետություն ներթափանցող չոր օդային զանգվածների ազդեցությամբ մեծանում է Մեղրու գոգահովտի, ինչպես նաև Արարատյան դաշտի կլիմայի ցամաքայնությունը։
Մեծ Կովկասյան լեռնաշղթայի ազդեցությունը
Մեծ Կովկասյան լեռնաշղթան պաշտպանում է մեր հանրապետությունը հյուսիսային ցուրտ քամիների ներխուժումից։ Բայց երբեմն բևեռային սառն օդային զանգվածները արևելքից ու արևմուտքից շրջանցելով Մեծ Կովկասի լեռները կամ անցնելով լեռնանցքներով, ներթափանցում են Հարավային Կովկաս և հասնում մինչև Հայաստանի Հանրապետության տարածք։
ՀՀ ամենատաք վայրերը
Հանրապետությունում ամենատաք վայրերը Արաքսի, Դեբեդի և Աղստևի ցածրադիր հովիտներն են։ Տաք է համեմատաբար նաև Արարատյան դաշտը։ Սակայն ձմեռն այստեղ բավականին ցուրտ է, իսկ ամառը՝ շատ շոգ։ Այդ իսկ պատճառով հանրապետությունում ամենատաք և ամենացուրտ ամիսների միջին ջերմաստիճանների ամենամեծ տատանումները լինում են Արարատյան դաշտում։ Այստեղ նկատվել է օդի ամենաբարձր ջերմաստիճանը (+42 աստիճան)։
ՀՀ ամենացուրտ վայրը
Ամենացածր տարեկան միջին ջերմաստիճանները նկատվում են Ախուրյան գետի վերին հոսանքում։ Պաղակն բնակավայրում դիտվել է հանրապետության ամենացածր ջերմաստիճանը (-46 աստիճան)։
Ջերմաստիճանային ինվերսիա
Հայաստանի Հանրապետությունում մակերևույթի հետ կապված առանձին վայրերում երբեմն ձմռանը լեռներից սառը օդը իջնում է բարձրություններով շրջապատված գոգավորությունները, որի հետևանքով ցածրադիր մասում հաճախ օդի ջերմաստիճանը լինում է ավելի ցածր, քան լեռնալանջերում։ Այս երևույթը կոչվում է ջերմաստիճանային ինվերսիա։ Ինվերսիան մեզ մոտ շատ լավ նկատվում է Շիրակի դաշտում։

Ջերմաստիճանային ինվերսիա
Մթնոլորտային տեղումներ
Հանրապետությունում օդի խոնավությունը բաշխված է բավականին անհավասար։ Հայաստանի Հանրապետությունում ամենից շատ տեղումները թափվում են Արագածի, Ջավախքի, Գեղամա, Զանգեզուրի և բարձրադիր մյուս լեռների գագաթամերձ գոտիներում (800-900 մմ)։ Ամենից քիչ տեղումները լինում են գոգահովիտներում և ցածրադիր հարթավայրերում, առանձնապես չորային է Արարատյան դաշտը:

Հայաստանի մթնոլորտային տեղումների տարեկան գումարը
Հայաստանի Հանրապետությունում տեղումների մեծագույն մասը բաժին է ընկնում գարնան ամիսներին, մասամբ նաև աշնանը։ Արաքսի ավազանի ցածրադիր հովիտներում ամենից քիչ տեղումներ լինում են ամռան ամիսներին։ Հյուսիսային շրջաններում տեղումները մեծ մասամբ թափվում են ամռանը։ Դա բացատրվում է Սև ծովի գոլորշիներով, որոնք այստեղ են թափանցում գերազանցապես տարվա տաք ամիսներին։
Գարնանային, մասամբ նաև ամառային անձրևները հաճախ կրում են տեղատարափ բնույթ, որի հետևանքով, ինչպես նաև ձնհալի պատճառով, երբեմն տեղի են ունենում գետերի մակարդակի արտասովոր բարձրացումներ և ուժեղ հեղեղումներ։
Ձմռանը տեղումները թափվում են հիմնականում ձյան ձևով։ Ցածրադիր շրջաններում, Արարատյան դաշտում, Մեղրիում և Դեբեդի ստորին ավազանում ձյան ծածկույթ կամ համարյա չի առաջանում, կամ շատ կարճ է տևում, սակայն բարձր լեռներում այն պահպանվում է մինչև ամռան երկրորդ կեսը, իսկ Արագածի և մասամբ Կապուտջուղի գագաթներին՝ երբեմն նույնիսկ ամբողջ տարին։ Ձնածածկույթի ամենամեծ հաստությունը լինում է հանրապետության հյուսիսային շրջաններում (երբեմն հասնում է 1-1,5 մետրի)։
Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում
Անի Բաղդասարյան
/in Ակումբի անդամներ /by armeniangeographicՄասնագիտություն (ինչո՞վ ես զբաղվում)
Գրաֆիկ-դիզայներ եմ
Ի՞նչը ստիպեց քեզ առաջին անգամ մասնակցել արշավի, ի՞նչ էիր զգում առաջին անգամ քո “հարմարավետության գոտուց” դուրս գալուց
ժայռապատկերների հանդեպ հետաքրքրությունը ու դրանք տեսնելու ցանկությունը ստիպեցին, որ առաջին անգամ մասնակցեմ Թրասար, Ուխտասարի արշավին: Գիտեք, իրականում դուրս չէի եկել իմ հարմարավետության գոտուց (չհաշված, որ արշավական հանդերձանքս էր թերի, դաժան կարկուտ եկավ, անձրևանոց, արշավական հարմար կոշիկներ չունեի, իսկ դրանք կարևոր են, պարտադիր): Բնությունը, լեռները հարմարավետության գոտի են, այլ կերպ չի կարող լինել:
Ինչու՞ ես լեռներ բարձրանում. ի՞նչ են տալիս քեզ լեռները
Լեռներ բարձրանում եմ, քանի որ արդեն տառապում եմ ՛՛լեռնային հիվանդությամբ՛՛ :) Լեռներն անսահման էներգիա են փոխանցում, էներգիա ապրելու, էներգիա փոխվելու, էներգիա ավելի լավը դառնալու: Լեռներից տեսնում ես աշխարհը, դու հեռու ես ամեն ինչից, հեռու ես կենցաղից, առօրյայից, բայց մի ամբողջ աշխարհ քոնն է, քոնն են կադրերը, տեսարանները, գույները, տարվա բոլոր եղանակները: Լեռները սովորեցնում են կարգապահություն ու սովորեցնում են սիրել ազատությունը:
Աժդահակ
Ու՞նես սիրելի մեջբերում լեռների մասին
“The Mountains are calling and I must go” John Muir
Այս արտահայտությունը հստակ նկարագրում է իմ կիրակները:
Ու՞նես ավելի բարդ ու բարձր լեռներ նվաճելու ցանկություն
Այո, դա օրինաչափություն է՝ գերազանցել նախորդ ամենաբարձր վերելքը:
Ո՞րն է քո ամենահիշարժան արշավը և ինչո՞վ է այն հիշարժան
Եթե Մեծ Քիրսի արշավը չլիներ, էս հարցին կդժվարանայի պատասխանել: Մեծ Քիրսը (2724մ) Արցախի լեռնաշղթայի ամենաբարձր գագաթներից է ու ինձ համար ամենահզորը, ամենատպավորիչը՝ իր էներգիայով, ուժով, փոխանցած զգացումներով: Գագաթին մառախուղ էր, հետո որ բացվում էր, երևում էր Քիրսի բռունցքը, էնքան էր պարզվում, որ սկսում էի կասկածել ուղիղ 1 րոպե առաջ տեսածիս իրական լինել չլինելուն, հետո նորից մառախուղ…
Մեծ Քիրսի գագաթին
Ի՞նչ խորհրդով կօգնես այն մարդկանց, ովքեր երկար ժամանակ ուզում են սկսել արշավել, բայց այդպես էլ չեն համարձակվում
Սկսեք արշավել հենց մոտակա կիրակի օրվանից, սկսեք ամենահեշտ երթուղուց, հետո ձեր կամքով եք ընտրելու ավելի բարդը: Լեռները քեզ ստիպելու են տանջվել, հաղթահարել, բայց և՛ ճանաչել, տեսնել ամենասիրունը, ամենամաքուրը:
Ուզու՞մ ես դառնալ ակումբի անդամներից մեկը: Միացի՛ր մեր արշավներին:
Ծանոթացեք մեր ակումբի մյուս անդամների հետ.
Դալար Չահարմահալի
Գևորգ Մովսիսյան
Աստղիկ Բաբալարյան
Թագուհի Մանուկյան
Նարե Մանուկյան
Լիլիթ Տոնոյան
Մարիամ Ղազարյան
Արթուր Զարբաբյան
Մերի Անտոնյան
Ռուբեն Զաքոյան
Նարե Մկրտչյան
Հովհաննես Նազարյան
Գևորգ Հարությունյան
Նարինէ Վարդանյան
Անի Մոսյան
Վարդ Գրիգորյան
Գևորգ Հայրապետյան
Անի Հակոբյան
Անի Խաչատրյան
Տիգրան Գասպարյան
Վարդուհի Եսայան
Անի Հարությունյան
Աստղիկ Թորոսյան
Կարեն Սարգսյան
Գագիկ Սարգսյան
Հրաչյա Իվանյան
Մարիամ Կիրակոսյան
Գառնիկ Պողոսյան
Ֆելիքս Քոչարյան
Անի Բաղդասարյան
5 կարևորագույն բան, որ տալիս են մեզ արշավները
/in Բլոգ /by armeniangeographicՄշտապես կգտնվեն մարդիկ, ովքեր իրենց առօրյան և հանգիստը չեն պատկերացնում առանց շարժման, առանց վրանների, խարույկի, առանց ուսապարկի և միաժամանակ այնպիսիններ՝ ովքեր չեն հասկանում, թե ի՞նչը կարող է լինել հետաքրքիր նման «հանգստի» մեջ:
Այս հոդվածում փորձել ենք բացահայտել և հասկանալ, թե ինչ կարող են տալ արշավները մարդկանց և մի փոքր «համոզել» վերջիններին, որ արշավները ոչ միայն հանգստի կազմակերպման հետաքրքիր, այլև օգտակար տարբերակ են:
Ինչու՞ արշավել: Ի՞նչ է տալիս արշավը մարդուն:
Ամենաառաջինն իր կարևորությամբ արշավների ճանաչողական գործառույթն է: Մեր երկիրը, լինելով զանազան հակադրությունների լեռնային երկիր, ամեն օր կարիք է զգում նորովի բացահայտման: Իրար հերթափոխող և միմյանցից տարբեր լանդշաֆտներ, տարբեր բարձրություններով լեռնային գագաթներ, անդնդախոր կիրճեր և ընդարձակ հովիտներ… Այս ամենը և դեռ ավելին բացահայտելու և ճանաչելու միակ բանալին արշավներն են:
Անվերջ բացահայտվող Հայաստան
Արշավները փոքրիկ քայլեր են դեպի ինքնազարգացում
Երբ ուղեղում «խառնաշփոթ» է, իսկ հոգին թեթևության կարիք է զգում, լավագույն թերապիան՝ ուղևորվել լեռնային արշավների: Արդյունքում, ոգեշնչման նոր եզրեր, նոր շարժիչ ուժ՝ ներդաշնակ լինելու ինքդ քո և բնության հետ:
Երբ ներդաշնակ ես ինքդ քո և բնության հետ
Արշավներն ունեն առողջարարական գործառույթ ևս
Բարելավում են օրգանիզմի դիմադրողականությունը, ամրապնդում պատրաստվածությունը՝ ոչ միայն ֆիզիկապես, այլև հոգեպես՝ զարգացնելով տոկունություն, բարձրացնելով սթրեսակայունությունը և ամրացնելով կամքի ուժը:
Լեռնային մաքուր և առողջարար օդ, հաղթահարած բազում կիլոմետրեր՝ այս ամենն իրենց դրական ազդեցությունն են ունենում ոչ միայն շնչառական և սիրտ-անոթային համակարգի վրա, այլև, ինչու չէ, նաև օգնում են ազատվել ավելորդ քաշից, ինչը նույնպես ամուր առողջության գրավական է: Արդյունքում ունենում ենք՝ առողջ մարմին + ներդաշնակ հոգի:
Առողջ մարմին և ներդաշնակ հոգի
Նոր ծանոթություններ և նոր շրջապատ
Առհասարակ էքստրեմալ պայմաններում մարդիկ շփման մեջ դառնում են առավել բաց և ազատ և, որ ամենակարևորն է` ավելի շատ են սկսում միմյանց վստահել: Լինում են իրավիճակներ, որոնց շնորհիվ արշավախումբը համախմբվում և դառնում է մեկ ամուր կոլեկտիվ, իսկ ընդհանուր առմամբ արշավը հենց ինքնին յուրատեսակ իրավիճակ է, երբ ձևավորվում է միասնական ուժ և ոգի:
Միասնական ուժ և ոգի
Հիասքանչ տեսարաններ
Եվ վերջում՝ իհարկե ոչ վերջինն իր կարևորությամբ՝ արշավների ընձեռած հնարավորությունն է բացահայտել այնպիսի տեսարաններ, որոնք անգամ ամենաուժեղ երևակայություն ունեցող մարդու պատկերացումներում լինել չեն կարող:
Աշխարհում չկա երևի ավելի հիասքանչ ու ռոմանտիկ երևույթ, քան լեռներում արևածագ դիմավորելը: Տեսնել այդ ամենը թռչնի թռիչքի բարձրությունից, ունենալ այն զգացողությունը, ասես ուր որ է կդիպչես երկնքին, կպառկես ամպերին ու կհանգստանաս, այս ամենը և, իհարկե, ավելին հնարավոր է միայն արշավներին մասնակցելու միջոցով:
Տեսարաններ, որոնք ընդմիշտ կդաջվեն հիշողությանդ մեջ
Բացի ստացած աննկարագրելի էմոցիաներից + բոնուս գեղեցիկ լուսանկարներ:
Արշավներն առաջացնում են կախվածություն
Վերջում, սակայն, չենք կարող չնշել արշավների ամենամե՜ծ թերության մասին՝ արշավներն առաջացնում են կախվածություն, այնպես որ զգույշ եղեք :) Հաղթահարելով մեկ ուղի, ունենալով մեկ վերելք, նահանջելն այլևս անհնար կդառնա:
Հավանեցի՞ր նյութը: Ուզու՞մ ես անել առաջին քայլդ և նորովի բացահայտել Հայաստանը: Մեր արշավները կօգնեն քեզ այդ հարցում:
Նյութը՝ Փայլուհի Տիրացույանի
Կարդացեք նաև՝
Կիլիմանջարո. Աֆրիկայի «կտուրին»
Mediamax-ի հարցազրույցը Տիգրան Վարագի հետ
Հայկական լեռնաշխարհի «7 գագաթ» նախագիծ
Տիրինկատար և «Վիշապների հովիտ»
5165-ի սրտում ծնված երազանքի ճանապարհը
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ գարնանային ուղղությունները
Էվերեստի բազային ճամբար 2023
3000 մետրից այն կողմ՝ Հայաստանի լեռներում
Հայաստանը հնագույն քարտեզներում
Հայկական լեռնաշխարհի Նեմրութները
Նորատուսի խաչքարադաշտ
Ինչ նվիրել արշավական ընկերոջը
Ռաճա․ լեռնային դրախտ
Կազբեկի թիմային վերելքը
Ինչպես պատրաստվել ձմեռային արշավներին
«Լեռնային կղզի» / 10 տարին մի գրքում
Դեմավենդ. տարվա վերելքը
Մատենադարան
Սաբալան. մի վերելքի պատմություն
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ աշնանային ուղղությունները
Հայաստանի ամենահայտնի 5 արշավային ուղղությունները
Չաուխ. ճամփորդություն Կովկասյան լեռներում
Զորաց քարեր
Աղձքի դամբարան
Կտուց կղզի
Կենդանիների պաշտամունքը Հայաստանում
Սելավապահ
Ոսկեպարի հուշարձանները
Խնձորեսկի ճոճվող կամուրջ
Մելիք Թանգու կամուրջ
Գեղամա լեռների ժայռապատկերներն ու վիշապները
/in Բլոգ /by armeniangeographicԳեղամա լեռներ
Գեղամա լեռնաշղթան գտնվում է Սևանի և Արարատյան գոգավորությունների միջև: Այն ունի հրաբխային ծագում և հարուստ է հանգած հրաբուխներով: Գեղամա լեռների միջին բարձրությունը կազմում է մոտավոր 2500 մ: Լեռնավահանի ամենաբարձր կետը Աժդահակ լեռն է (3597մ): Գեղամա լեռների ժայռապատկերները մեծաթիվ են: Այստեղ հայտնաբերվել նաև մեծ քանակությամբ քարե առեղծվածային կոթողներ, որոնց անվանում են վիշապներ կամ վիշապաքարեր: Երկրաբանների համար Գեղամա լեռնաշղթան, իր գթածոներով, դրախտ է երկրի վրա, ինչպես նաև բոլոր լեռնագնացների համար՝ իր տպավորիչ տեսարաններով և հանգած հրաբուխներով:
Աժդահակ լեռ
Ժայռապատկերներ
Գեղամա լեռների ժայռապատկերները կամ պետրոգլիֆները՝ քարերի վրա փորագրված հատուկ պատկերներ են: Պետրոգլիֆ անվանումը ծագել է հունարեն petros և glyphein բառերից, որոնք թարգմանաբար նշանակում են քար և փորել: Որոշ ժայռապատկերներ պատկերում են իրական կյանքից դրվագներ, մինչդեռ շատ ուրիշ օրինակներ պատկերում են միանգամայն վերացական երևույթներ: Որոշ տեսություններ պնդում են, որ ժայռապատկերները տեղեկատվության փոխանցման միջոց են եղել, իսկ որոշները դրանց վերագրում են կրոնական և ծիսական տարբեր նշանակություններ:
Գեղամա լեռների ժայռապատկերները
Ժայռապատկերները հանդիպում են ամբողջ աշխարհում, և մեծամասամբ կապվում են նախապատմական ժամանակաշրջանի հետ: Գեղամա լեռների տարածքում գտնվել են ավելի քան 12 000 ժայռապատկերներ: Մարդու կենցաղի գրեթե բոլոր բնագավառները պատկերված են ժայռապատկերներում: Դրանցից որոշները պատկերում են նախնադարյան մարդուն՝ որսի, կռվի ժամանակ, պարելիս կամ հողագործությամբ զբաղվելիս: Որոշ ժայռապատկերներ էլ պատկերում են նախնիների, հերոսների, տարբեր ոգիների և պտղաբերության պաշտամունքի տեսարաններ: Ժայռապատկերների վրա հաճախ կարելի է գտնել տարբեր կենդանիների՝ եղնիկների, բեզոարյան այծերի, հովազների պատկերներ:
Վիշապներ
Վիշապները կամ վիշապաքարերը յուրահատուկ քարակոթողներ են՝ բազալտե սյան վրա քանդակված տարբեր կենդանիների պատկերներով, որոնք հանդիպում են միայն ներկայիս Հայաստանի և Հայկական Լեռնաշխարհի բարձր լեռնային գոտիներում: Դրանք հիմնականում հայտնաբերվել են ծովի մակարդակից 2000-3000 մ բարձրությունների վրա: Այս քարե հուշաձանները թվագրվում են մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակին: Նրանք հավանաբար իրենց անունը ստացել են հին հայկական լեգենդներից, որտեղ վիշապները հսկա հրեշներ էին, որոնք ապրում էին լեռներում և ջրերի մոտակայքում: Անվանումը կարող է կապված լինել նաև քարերի վրա արված պատկերների հետ: Ամեն դեպքում Հայկական լեռնաշխարհի տարածքում հայտնի են նման կոթողների մոտ 150 օրինակ, որոնցից մոտ 100-ը Հայաստանի տարածքում:
Գեղամա լեռների վիշապները
Ըստ իրենց ձևի և պատկերագրության մենք առանձնացնում ենք վիշապաքարերի 3 հիմնական տեսակ: Առաջինը դրանք ձկնակերպ վիշապներն են: Երկրորդ դասի մոտ քարի վրա պատկերում է ցլի մորթի՝ տարածված քարի վերևի հատվածում կամ ամբողջ երկայնքով: Երրորդ տեսակն այս երկուսի համատեղումն է՝ իրենից ներկայացնում է նախորդ երկու պատկերների միախառնումը: Վիշապների մեծ մասը հանդիպում է ուղղահայաց դիրքով կանգնած, սակայն կան նաև գետնին հորիզոնական դիրքով պառկած վիշապներ: Գրեթե բոլոր վիշապների վրա պատկերներն ու փորագրությունները հանդիպում են քարի վերևի հատվածում, իսկ ստորին մասը միշտ առանց պատկերաքանդակների է: Այս փաստը հուշում է, որ վիշապաքարերը ուղղահայաց կանգնեցված քարակոթողներ են եղել:
Հայկական լեռնաշխարհի ամենաշատ վիշապները հայտնաբերվել են Գեղամա լեռներում:
Դե իսկ Հայկական լեռնաշխարհի վիշապների մասին մանրամասն կարող եք կարդալ այստեղ:
Բլոգ Հայաստանի մասին
Կիլիմանջարո. Աֆրիկայի «կտուրին»
Mediamax-ի հարցազրույցը Տիգրան Վարագի հետ
Հայկական լեռնաշխարհի «7 գագաթ» նախագիծ
Տիրինկատար և «Վիշապների հովիտ»
5165-ի սրտում ծնված երազանքի ճանապարհը
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ գարնանային ուղղությունները
Էվերեստի բազային ճամբար 2023
3000 մետրից այն կողմ՝ Հայաստանի լեռներում
Հայաստանը հնագույն քարտեզներում
Հայաստանի Հանրապետության կլիման
/in Կլիմա /by armeniangeographicՑուրտ լեռնայինից մինչև չոր մերձարևադարձային
Շնորհիվ բարձրության մեծ տարբերությունների և լեռնային ռելիեֆի բազմազանության, Հայաստանի Հանրապետությունում առկա են կլիմայական համարյա այն բոլոր տիպերը, որոնք հատուկ են նախկին ԽՍՀՄ-ի ամբողջ տարածքին, սկսած ցուրտ լեռնայինից մինչև չոր մերձարևադարձայինը։
Կլիմայական մարզեր և վերընթաց գոտիներ
Հայաստանի Հանրապետությունը գտնվում է ծովերից ու օվկիանոսներից բավական հեռու, ուստի և փոքր է նրանց բարերար ազդեցությունը։ Սակայն նա գտնվում է աշխարհագրական այն լայնությունների տակ, որտեղ տիրապետում են արևմտյան օդային զանգվածները։ Դրանք անցնելով Ատլանտյան օվկիանոսով և Միջերկրական ծովով, իրենց հետ բերում են մեծ քանակությամբ խոնավություն։ Բայց մինչև Հայաստանի Հանրապետություն ներթափանցելը, այդ խոնավության մի մասը թափվում է հանդիպակաց լեռներին, գերազանցապես արևմտյան լանջերին, և մեծ մասամբ բեռնաթափված մուտք գործում Հայաստանի Հանրապետություն։ Այդ պատճառով տարեկան տեղումների քանակը Հայաստանի Հանրապետությունում ընդհանրապես քիչ է։
Սև և Կասպից ծովերի ազդեցությունը
Հայաստանի Հանրապետության կլիմայի վրա մասամբ դրական ազդեցություն են թողնում նաև Սև և Կասպից ծովերը, հյուսիսային շրջանները հիմնականում գտնվում են Սև ծովի, իսկ հյուսիսարևելյան և հարավարևելյան շրջանները՝ Կասպից ծովի ազդեցության ներքո։ Բայց այդ ազդեցությունը ևս երկրի ներքին ընդարձակ գոգավորություններում մեծ չէ, քանի որ նրանք սահմանափակված են բարձր լեռներով, որոնք խանգարում են խոնավ օդային զանգվածների ներթափանցմանը։
Իրանական սարահարթի ազդեցությունը
Հանրապետության կլիմայի վրա որոշ ազդեցություն է թողնում նաև Իրանական սարահարթը։ Այստեղից Հայաստանի Հանրապետություն ներթափանցող չոր օդային զանգվածների ազդեցությամբ մեծանում է Մեղրու գոգահովտի, ինչպես նաև Արարատյան դաշտի կլիմայի ցամաքայնությունը։
Մեծ Կովկասյան լեռնաշղթայի ազդեցությունը
Մեծ Կովկասյան լեռնաշղթան պաշտպանում է մեր հանրապետությունը հյուսիսային ցուրտ քամիների ներխուժումից։ Բայց երբեմն բևեռային սառն օդային զանգվածները արևելքից ու արևմուտքից շրջանցելով Մեծ Կովկասի լեռները կամ անցնելով լեռնանցքներով, ներթափանցում են Հարավային Կովկաս և հասնում մինչև Հայաստանի Հանրապետության տարածք։
ՀՀ ամենատաք վայրերը
Հանրապետությունում ամենատաք վայրերը Արաքսի, Դեբեդի և Աղստևի ցածրադիր հովիտներն են։ Տաք է համեմատաբար նաև Արարատյան դաշտը։ Սակայն ձմեռն այստեղ բավականին ցուրտ է, իսկ ամառը՝ շատ շոգ։ Այդ իսկ պատճառով հանրապետությունում ամենատաք և ամենացուրտ ամիսների միջին ջերմաստիճանների ամենամեծ տատանումները լինում են Արարատյան դաշտում։ Այստեղ նկատվել է օդի ամենաբարձր ջերմաստիճանը (+42 աստիճան)։
ՀՀ ամենացուրտ վայրը
Ամենացածր տարեկան միջին ջերմաստիճանները նկատվում են Ախուրյան գետի վերին հոսանքում։ Պաղակն բնակավայրում դիտվել է հանրապետության ամենացածր ջերմաստիճանը (-46 աստիճան)։
Ջերմաստիճանային ինվերսիա
Հայաստանի Հանրապետությունում մակերևույթի հետ կապված առանձին վայրերում երբեմն ձմռանը լեռներից սառը օդը իջնում է բարձրություններով շրջապատված գոգավորությունները, որի հետևանքով ցածրադիր մասում հաճախ օդի ջերմաստիճանը լինում է ավելի ցածր, քան լեռնալանջերում։ Այս երևույթը կոչվում է ջերմաստիճանային ինվերսիա։ Ինվերսիան մեզ մոտ շատ լավ նկատվում է Շիրակի դաշտում։
Ջերմաստիճանային ինվերսիա
Մթնոլորտային տեղումներ
Հանրապետությունում օդի խոնավությունը բաշխված է բավականին անհավասար։ Հայաստանի Հանրապետությունում ամենից շատ տեղումները թափվում են Արագածի, Ջավախքի, Գեղամա, Զանգեզուրի և բարձրադիր մյուս լեռների գագաթամերձ գոտիներում (800-900 մմ)։ Ամենից քիչ տեղումները լինում են գոգահովիտներում և ցածրադիր հարթավայրերում, առանձնապես չորային է Արարատյան դաշտը:
Հայաստանի մթնոլորտային տեղումների տարեկան գումարը
Հայաստանի Հանրապետությունում տեղումների մեծագույն մասը բաժին է ընկնում գարնան ամիսներին, մասամբ նաև աշնանը։ Արաքսի ավազանի ցածրադիր հովիտներում ամենից քիչ տեղումներ լինում են ամռան ամիսներին։ Հյուսիսային շրջաններում տեղումները մեծ մասամբ թափվում են ամռանը։ Դա բացատրվում է Սև ծովի գոլորշիներով, որոնք այստեղ են թափանցում գերազանցապես տարվա տաք ամիսներին։
Գարնանային, մասամբ նաև ամառային անձրևները հաճախ կրում են տեղատարափ բնույթ, որի հետևանքով, ինչպես նաև ձնհալի պատճառով, երբեմն տեղի են ունենում գետերի մակարդակի արտասովոր բարձրացումներ և ուժեղ հեղեղումներ։
Ձմռանը տեղումները թափվում են հիմնականում ձյան ձևով։ Ցածրադիր շրջաններում, Արարատյան դաշտում, Մեղրիում և Դեբեդի ստորին ավազանում ձյան ծածկույթ կամ համարյա չի առաջանում, կամ շատ կարճ է տևում, սակայն բարձր լեռներում այն պահպանվում է մինչև ամռան երկրորդ կեսը, իսկ Արագածի և մասամբ Կապուտջուղի գագաթներին՝ երբեմն նույնիսկ ամբողջ տարին։ Ձնածածկույթի ամենամեծ հաստությունը լինում է հանրապետության հյուսիսային շրջաններում (երբեմն հասնում է 1-1,5 մետրի)։
Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում
Շիկաքար լեռ / Կոշաբերդի ամրոց
Երանոսի լեռներ / «Սֆինքս»
Օրիսաբա․ «7 հրաբուխ» նախագիծ
Անդոկ լեռ
Կապուտան (Գոգի) լիճ
Ամպասար
Գոմբակ լեռ
Կայեն լեռ
Չախալաբերդ
Վիշապի կիրճ
Գեղամասարի ջրվեժներ
Անձավաջրի կիրճ
Արտանիշ լեռ
Ոսկեսար լեռ
Թաքնված կիրճ
Մթնաձորի կիրճ
Վարդագույն կիրճ
Չքնաղ լեռ / Չքնաղի լեռներ
Իլկասար լեռ
Լեջան լեռ
Մթնալիճ
Բարդող լեռ
Պատարայի ջրվեժներ
Խաթաբալա լեռ
Բերդավանք
Ոսկեպարի հուշարձանները
Բաղաբերդ ամրոց / Կապանի բերդ
Մեծ Փարախադեմ լեռ
Եղնասար
Այգեստանի ջրվեժ
Անի Ջանբազյան
/in Ակումբի անդամներ /by armeniangeographicՄասնագիտություն (ինչո՞վ ես զբաղվում)
Տուրիզմի մասնագետ եմ
Ի՞նչը ստիպեց քեզ առաջին անգամ մասնակցել արշավի, ի՞նչ էիր զգում առաջին անգամ քո «հարմարավետության գոտուց» դուրս գալուց
Ինքս ինձ ստիպեցի առաջին անգամ մասնակցել արշավի, ինքս ինձ ստիպեցի զգալ կյանքում, որ պետք է ապրել իրական կյանքով, և ուրախ եմ, որ այդ օրը՝ 2014 թվականի սեպտեմբերի 8 ին, բարձրացա Լալվար լեռը, որն ինձ համար մինչ օրս մոտիվացիայի լեռ է: Իմ “հարմարավետության գոտուց” դուրս ես զգում էի, որ ես լիարժեք ապրում եմ, ապրում եմ զուտ վայելելով կյանքը, տեսնելով և զգալով բնության ամեն մի շունչը: Ճիշտ կարգախոս ունի Armenian Geographic – ը՝ “եղիր մոտ բնությանը”: Այն ազատությունը, որ ես գտա լեռներում երբեք այլևս չի լքի ինձ: Դու անվերջ կարող ես բացահայտել Հայաստանը, պետք է պարզապես սիրել և միշտ առաջ գնալ:
Անին ու սագերը
Ինչո՞ւ ես լեռներ բարձրանում, ի՞նչ են տալիս քեզ լեռները
Ըստ իս լեռներ կարող են բարձրանալ բոլորը, բայց ոչ բոլորը կարող են ապրել լեռներով: Գալիս է մի պահ, որ արդեն լեռերն են քեզ ձգում դեպի իրենց: Երբ հաղթահարում ես առաջին լեռդ, քեզանից անկախ, ուզում ես բարձրանալ հաջորդը և այդպես շարունակ բացահայտում ես քո մեջ, որ դու դարձել ես լեռների գերին, և միայն լեռներն են, որ առաջինն են տեսնում բոլոր եղանակների սկիզբն ու ավարտը և դա ակամայից գրավում է քեզ: Լեռները ինձ տալիս են նոր մտքեր, նոր զգացումներ, տալիս են նորովի ինձ ճանաչելու հնարավորություն: Գագաթ հասնելը ինձ համար մի նոր էջի բացահայտում է, այդպես ես ձգտում եմ հասնել նոր կատարելության: Լեռներում տեսնում ես անմեղ կենդանիների, գյուղացիների ու մանուկների անջնջելի դեմքեր, ամեն անգամ նոր լեռ բարձրանալիս դու ոչ միայն բացահայտում ես այդ լեռը այլ նաև բացահայտում ես այդ տարածաշրջանի կյանքը:
Ունե՞ս սիրելի մեջբերում լեռների մասին
Այս խոսքերը միշտ հիշում եմ իմ շատ լավ արշավական ընկերոջ՝ Հրաչ Իվանյանի շնորհիվ.
Իսկ եթե հոգնեն ոտքերդ, դու հանկարծ չհանձնվես,
Քո անցած ճանապարհները վերևից դու կտեսնես…
Ունե՞ս ավելի բարդ ու բարձր լեռներ նվաճելու ցանկություն
Այո, հույս ունեմ, որ 2018 թ.- ին արդեն կիրականացնեմ այդ ցանկություններս:
Ո՞րն է քո ամենահիշարժան արշավը և ինչո՞վ է այն հիշարժան
Ինձ համար բոլոր արշավներն էլ հիշարժան են: Հիմանակնում կարող եմ առանձնացնել գիշերակացով արշավները: Անսահման շատ եմ սիրում, երբ բոլոր արշավակններով հավաքվում ենք խարույկի շուրջ և սկսում լսել մեկս մյուսի անվերջանալի հիշարժան դեպքերը, որոնք հիմանականում կապված են լինում մեր մյուս արշավների հետ: Հիշարժան են մարդկանցով, որոնք ուղղակի ընկերներ չեն, նրանք ավելին են, նրանք զուտ կատարյալ են ինձ համար: Նրանց շնորհիվ ես դու այդ պահերին այդքան ազատ ու այդքան թեթև, ժպիտը միշտ անպակաս է երբ կան նրանք:
Վրանային արշավ / Սյունիք
Ի՞նչ խորհրդով կօգնես այն մարդկանց, ովքեր երկար ժամանակ ուզում են սկսել արշավել, բայց այդպես էլ չեն համարձակվում
Միշտ դժվարն առաջին քայլն է, բայց երբ գիտես, թե ուր ես գնում և ինչի համար, արժի ռիսկի դիմել: Հիշե՛ք, որ ձեր կյանքը փոխվելու է 360 աստիճանով, որ դուք զգալու և տեսնելու եք անտեսանելին: Այն, ինչ քաղաքում չես տեսնում տեսնելու ես լեռներում, որտեղ նույնիսկ քամին գույն ունի: Եվ այդպիսով բացահայտելու եք անվերջ բացահայտվող Ձեր իսկ երկիրը:
Ուզու՞մ ես դառնալ ակումբի անդամներից մեկը: Միացի՛ր մեր արշավներին:
Ծանոթացեք մեր ակումբի մյուս անդամների հետ.
Դալար Չահարմահալի
Գևորգ Մովսիսյան
Աստղիկ Բաբալարյան
Թագուհի Մանուկյան
Նարե Մանուկյան
Լիլիթ Տոնոյան
Մարիամ Ղազարյան
Արթուր Զարբաբյան
Մերի Անտոնյան
Ռուբեն Զաքոյան
Նարե Մկրտչյան
Հովհաննես Նազարյան
Գևորգ Հարությունյան
Նարինէ Վարդանյան
Անի Մոսյան
Վարդ Գրիգորյան
Գևորգ Հայրապետյան
Անի Հակոբյան
Անի Խաչատրյան
Տիգրան Գասպարյան
Վարդուհի Եսայան
Անի Հարությունյան
Աստղիկ Թորոսյան
Կարեն Սարգսյան
Գագիկ Սարգսյան
Հրաչյա Իվանյան
Մարիամ Կիրակոսյան
Գառնիկ Պողոսյան
Ֆելիքս Քոչարյան
Անի Բաղդասարյան
Սառցապատ լեռ
/in Լեռնագրություն, Մեր արշավները /by armeniangeographicԻջևանի լեռներ
Երկարությունը՝ 32 կմ
Առավելագույն բարձրությունը՝ 2532 մ
Ամենաբարձր գագաթը՝ Սառցապատ լեռ
Լեռնաշղթան գտնվում է Տավուշի մարզում: հանդիսանում է Գուգարաց լեռների հվ.-արլ. ճյուղավորությունը: Սկսվում է Գուգարաց լեռների Բազեաքար գագաթից և հս.-արլ. ուղղությամբ ձգվում մինչև Աղստև և Սառնաջուր գետերի միախառնման վայրը: Ջրբաժան է Սառնաջուր և Դեղինաղբյուր գետերի միջև: Լեռների հս.-արլ. լանջերն անտառապատ են:
Սառցապատ լեռ
Սառցապատ լեռնագագաթը գտնվում է Արոսագետ և Սառնաղբյուր գետերի միջև, Հաղարծին գյուղից 7 կմ հս-արմ.: Սառցապատի լանջին է գտնվում Շատվոր աղբյուրը: Լեռան լանջերը զառիթափ են և ծածկված մարգագետնային բուսականությամբ:
Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում
Շիկաքար լեռ / Կոշաբերդի ամրոց
Երանոսի լեռներ / «Սֆինքս»
Օրիսաբա․ «7 հրաբուխ» նախագիծ
Անդոկ լեռ
Կապուտան (Գոգի) լիճ
Ամպասար
Գոմբակ լեռ
Կայեն լեռ
Չախալաբերդ
Վիշապի կիրճ
Գեղամասարի ջրվեժներ
Անձավաջրի կիրճ
Արտանիշ լեռ
Ոսկեսար լեռ
Թաքնված կիրճ
Մթնաձորի կիրճ
Վարդագույն կիրճ
Չքնաղ լեռ / Չքնաղի լեռներ
Իլկասար լեռ
Լեջան լեռ
Մթնալիճ
Բարդող լեռ
Պատարայի ջրվեժներ
Խաթաբալա լեռ
Բերդավանք
Ոսկեպարի հուշարձանները
Բաղաբերդ ամրոց / Կապանի բերդ
Մեծ Փարախադեմ լեռ
Եղնասար
Այգեստանի ջրվեժ
15 պատճառ, թե ինչո՞ւ պետք է մասնակցել ArmGeo-ի արշավներին
/in Բլոգ /by armeniangeographicArmGeo-ի արշավներին մասնակցելու մի շարք առավելություններն են՝
Մեր արշավների ժամանակացույցին ծանոթանալու համար անցեք հետևյալ հղումով – Արշավներ։
Կարդացեք նաև՝
Կիլիմանջարո. Աֆրիկայի «կտուրին»
Mediamax-ի հարցազրույցը Տիգրան Վարագի հետ
Հայկական լեռնաշխարհի «7 գագաթ» նախագիծ
Տիրինկատար և «Վիշապների հովիտ»
5165-ի սրտում ծնված երազանքի ճանապարհը
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ գարնանային ուղղությունները
Էվերեստի բազային ճամբար 2023
3000 մետրից այն կողմ՝ Հայաստանի լեռներում
Հայաստանը հնագույն քարտեզներում
Հայկական լեռնաշխարհի Նեմրութները
Նորատուսի խաչքարադաշտ
Ինչ նվիրել արշավական ընկերոջը
Ռաճա․ լեռնային դրախտ
Կազբեկի թիմային վերելքը
Ինչպես պատրաստվել ձմեռային արշավներին
«Լեռնային կղզի» / 10 տարին մի գրքում
Դեմավենդ. տարվա վերելքը
Մատենադարան
Սաբալան. մի վերելքի պատմություն
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ աշնանային ուղղությունները
Հայաստանի ամենահայտնի 5 արշավային ուղղությունները
Չաուխ. ճամփորդություն Կովկասյան լեռներում
Զորաց քարեր
Աղձքի դամբարան
Կտուց կղզի
Կենդանիների պաշտամունքը Հայաստանում
Սելավապահ
Ոսկեպարի հուշարձանները
Խնձորեսկի ճոճվող կամուրջ
Մելիք Թանգու կամուրջ
Գևորգ Հարոյան
/in Ակումբի անդամներ /by armeniangeographicՄասնագիտություն (ինչո՞վ ես զբաղվում)
Մասնագիտությամբ դերասան եմ: Այժմ Civilnet ինտերնետային հեռուստաընկերությունում զբաղվում եմ օպերատրությամբ և լուսանկարչությամբ:
Ի՞նչը ստիպեց քեզ առաջին անգամ մասնակցել արշավի, ի՞նչ էիր զգում առաջին անգամ քո «հարմարավետության գոտուց» դուրս գալուց
Առաջին արշավ, որպես այդպիսին, չէի պլանավորել: Զարմուհիս խնդրեց ընկերակցեմ, և այդ ընկերակցությունս դարձավ ճակատագրական Armenian Geographic-ի հետ իմ արդեն 2.5 տարվա մտերմության համար: Արշավում էինք Հայաստանի հարավ՝ Մեղրի, ուր գիշերակացը պետք է լիներ Armenian Geographic-ի սիրված արշավականներից մեկի՝ Գագիկ Սարգսյանի մանկության տանը՝ Լիճք գյուղում: Արշավախմբում ոչ ոքի չէի ճանաչում: Երբ դուրս եկանք Երևան Մեղրի մայրուղի, խմբի անդամները սկսեցին ներկայանալ: Նրանցից մեկի այն հարցին, արդյոք ֆեյսբուքում կամ, թե ոչ, որոշեցի հումորով պատասխանել: Խոսքիս լուրջ տոն տալով պատասխանեցի. «Մեր կրոնին դեմ ա»: Մի կարճ ժամանակ լռությունը խախտում էր միայն մեքենայի ձայնը, և մերթընդմերթ ինձ էին ուղղվում խեթ, հարցական հայացքներ: Վերջապես բոլորի սրտից, սակայն Տիգրան Շահբազյանի շուրթերով հնչեց սպասված հարցը. «Ախպերս, ձերը որ կրոննա»: Հարցին պատասխանեցի ծիծաղով, և բոլորի սիրտը տեղն ընկավ: Իսկ Մեղրիի բնության գրկում՝ խարույկի շուրջ, գիթառի ռիթմերի և գեղեցիկ պարերի տրամադրությամբ հետագա ընկերությունն անխուսափելի էր: Իսկ ինչ վերաբերում է հարմարավետության գոտուց դուրս գալուն, ասեմ, այնպես չէ, որ քաղաքային կյանքն իր ռիթմով իդեալական է ինձ համար: Բնության գրկում ես ավելի ներդաշնակ եմ ինձ հետ:
Մեղրի. Գևորգի առաջին արշավն Armenian Geographic-ի հետ
Ինչո՞ւ ես լեռներ բարձրանում, ի՞նչ են տալիս քեզ լեռները
Նախօրոք ասեմ, որ այս հարցի պատասխանը տալուց միշտ կիսատության զգացում եմ ունենում: Լեռներ բարձրանում եմ բնությանն ավելի մոտ լիենլու մղումով, ինչպես որ Armenian Geographic-ի կարգախոսն է՝ եղիր մոտ բնությանը: Բնությունն ինձ համար միայն լեռը չի իր գագաթով, այլ նաև գյուղը, գյուղացին, նրա պահած կենդանին… մի խոսքով ինդուստրիայից հեռու լինելու զգացողությունը: Լեռների հետ հարաբերվելուց մարդ երևի այնտեղ թողնում է իր բացասական էներգիան՝ իր հետ բերելով ալպիական մաքրություն:
Ունե՞ս սիրելի մեջբերում լեռների մասին
Այս պահին թերևս Սահյանի այս տողերը հիշեցի.
ԱՅՍՏԵՂ ՍԱՐԵՐ ԿԱՆ
Այստեղ սարեր կան սարերի վրա,
ԵՎ ձորերի մեջ ձորեր կան մթին,
Ես չեմ հավատում իմ մայրամուտին,
Այստեղ սարեր կան սարերի վրա։
Այս իմ աշխարհն է, և ես եմ նրա
Քարերից բուսած բանաստեղծ որդին,
Այստեղ սարեր կան սարերի վրա,
ԵՎ ձորերի մեջ ձորեր կան մթին։
Ես չեմ հավատում իմ մայրամուտին։
Ունե՞ս ավելի բարդ ու բարձր լեռներ նվաճելու ցանկություն
Այո: Բայց այս տարի կոնկրետ ծրագրեր չկան:
Կազբեկ
Ո՞րն է քո ամենահիշարժան արշավը և ինչո՞վ է այն հիշարժան
Հիշարժան արշավներ շատ են եղել: Բայց ամենահիշարժան արշավները հաճախ գիշերակացով արշավներն են: Դրանցից այս պահին կառանձնացնեմ ամանորն Արցախում, երբ խախտելով ամանորն ընտանիքի հետ անցկացնելու ավանդույթը, նշում ես տարվա թերևս ամենահետաքրքիր տոնը ծանոթ ու անծանոթ արշավականների հետ մեզ բոլորիս համար այդքան խորհրդանշական Շուշիում:
Ի՞նչ խորհրդով կօգնես այն մարդկանց, ովքեր երկար ժամանակ ուզում են սկսել արշավել, բայց այդպես էլ չեն համարձակվում
Ուղղակի արշավեք: Լեռներ բարձրացեք: Ի վերջո գոնե ճանաչեք ձեր հայրենիքը: Բնությունն իր մեջ ունի ձեր շատ հարցերի պատասխանները: Ուղղակի գնացեք այդ պատասխանների հետևից:
Ուզու՞մ ես դառնալ ակումբի անդամներից մեկը: Միացի՛ր մեր արշավներին:
Ծանոթացեք մեր ակումբի մյուս անդամների հետ.
Դալար Չահարմահալի
Գևորգ Մովսիսյան
Աստղիկ Բաբալարյան
Թագուհի Մանուկյան
Նարե Մանուկյան
Լիլիթ Տոնոյան
Մարիամ Ղազարյան
Արթուր Զարբաբյան
Մերի Անտոնյան
Ռուբեն Զաքոյան
Նարե Մկրտչյան
Հովհաննես Նազարյան
Գևորգ Հարությունյան
Նարինէ Վարդանյան
Անի Մոսյան
Վարդ Գրիգորյան
Գևորգ Հայրապետյան
Անի Հակոբյան
Անի Խաչատրյան
Տիգրան Գասպարյան
Վարդուհի Եսայան
Անի Հարությունյան
Աստղիկ Թորոսյան
Կարեն Սարգսյան
Գագիկ Սարգսյան
Հրաչյա Իվանյան
Մարիամ Կիրակոսյան
Գառնիկ Պողոսյան
Ֆելիքս Քոչարյան
Անի Բաղդասարյան
Արշավներ Հայաստանում
/in Բլոգ /by armeniangeographicԻսկական արշավը դեպի սարերն ի վեր, գետերն ի վար արշավական գույք ու հանդերձանքով, լավ ընկերներով և լավ ղեկավարով ուղղակի ակտիվ հանգիստ է, որից հաճույք ես ստանում: Լավ և ճիշտ դասավորված ուսապարկը ծանր չի լինում, իսկ օրական անցնել 10-15 կմ, այն էլ մի քանի տեղ հանգստանալով, ասել-խոսելով, հետաքրքիր պատմություններով, ամենևին դժվար չի: Կունենա քո արշավական ուղին շարունակություն, թե կվերջանա առաջին արշավով՝ թողնելով վատ հուշեր տանջալի արշավից, կախված է նրանից թե ում հետ ես գնում արշավ և որքանով ես դու պատրաստ այդ արշավին:
Արշավներ և լեռնային վերելքներ Հայաստանում
Սկսել պետք է նրանց հետ՝ ովքեր արդեն փորձ ունեն, ովքեր սիրում են ճանապարհորդել և միայն այնտեղ որտեղ իրոք կարելի է:
Մեր նպատակն է արշավների միջոցով մարդ-բնություն փոխհարաբերությունում մարդու ճիշտ գործելու, իր դերի գիտակցման և համապատասխան վերաբերմունքի դաստիարակությունը:
Մենք սիրում ենք ճանապարհորդել, բացահայտել բնության հրաշքները, շփվել տեղացիների հետ:
Մենք կախված չենք տուրիստական շուկայից, ճանապարհորդելը մեր ապրելաոճն է:
Եթե ձեզ տեսնում եք մեր շարքերում և ցանկություն ունեք մեզ հետ ճանապարհորդելու միացեք:
Քայլարշավներ Հայաստանում
Մենք ամեն շաբաթ և կիրակի կազմակերպում ենք քայլարշավներ Հայաստանում: Զանգահարիր 043 00 51 65 հեռախոսահամարով և մենք կօգնենք կողմնորոշվել արշավի ընտրության հարցում: Մեր առաջիկա արշավներին ծանոթանալու համար անցեք հետևյալ հղումով – Արշավներ
Բլոգ Հայաստանի մասին
Կիլիմանջարո. Աֆրիկայի «կտուրին»
Mediamax-ի հարցազրույցը Տիգրան Վարագի հետ
Հայկական լեռնաշխարհի «7 գագաթ» նախագիծ
Տիրինկատար և «Վիշապների հովիտ»
5165-ի սրտում ծնված երազանքի ճանապարհը
Հայաստանի 5 ամենագեղեցիկ գարնանային ուղղությունները
Էվերեստի բազային ճամբար 2023
3000 մետրից այն կողմ՝ Հայաստանի լեռներում
Հայաստանը հնագույն քարտեզներում
Կարմիր Թև լեռ
/in Լեռնագրություն, Մեր արշավները /by armeniangeographicԿարմիր Թևի լեռնաշղթա
Երկարությունը՝ 4,7 կմ
Առավելագույն բարձրությունը՝ 2582 մ
Ամենաբարձր գագաթը՝ Կարմիր Թև լեռ
Կարմիր Թև լեռնաբազուկը գտնվում է Արագածոտնի մարզում: Ծաղկունյաց լեռների արմ. ճյուղավորությունն է: Սկսվում է Ծաղկունյաց լեռների Խաչեքիսարից և զուգահեռականի ուղղությամբ ձգվում մինչև Հովտնուտ գետի հովիտը: Ջրբաժան է Հովտնուտ և Սարիառու գետերի միջև: Լեռնաբազուկի հս. լանջերն անտառապատ են:
Կարմիր Թև լեռնագագաթ
Լեռնագագաթը գտնվում է Արագածոտնի մարզում, Սարալանջ գյուղից 2,2 կմ հս.-արլ.: Կարմիր Թևի հս.-արմ. լանջից է սկիզբ առնում Քաղաղի ձախ՝ Սարիառու վտակը: Լեռան լանջերը ծածկված են թփուտներով և սաղարթավոր ծառերով, հս. լանջերի ցածրադիր մասերը՝ կաղնու և բոխու անտառներով:
Արշավներ և լեռնագնացություն Հայաստանում
Շիկաքար լեռ / Կոշաբերդի ամրոց
Երանոսի լեռներ / «Սֆինքս»
Օրիսաբա․ «7 հրաբուխ» նախագիծ
Անդոկ լեռ
Կապուտան (Գոգի) լիճ
Ամպասար
Գոմբակ լեռ
Կայեն լեռ
Չախալաբերդ